Najczęstsze urazy sportowe – przyczyny, leczenie i profilaktyka

Sport, choć nieoceniony dla zdrowia i kondycji, niesie ze sobą ryzyko kontuzji. Niektóre urazy pojawiają się szczególnie często, a ich nawroty mogą utrudniać powrót do pełnej sprawności.

W artykule przedstawiamy najpowszechniejsze kontuzje u sportowców, ich mechanizmy, skuteczne metody rehabilitacji oraz sposoby zapobiegania.

1. Naciągnięcia i naderwania mięśni tylnej części uda (hamstring strain)

Według badań są to najczęstsze urazy mięśniowo-ścięgniste w sporcie, odpowiadające za około 15% wszystkich kontuzji w klubach sportowych rocznie. Szczególnie narażeni są sprinterzy, płotkarze i skoczkowie, u których urazy te stanowią 30–50% wszystkich przypadków. Niestety, wskaźnik nawrotów sięga nawet 34%.

Rehabilitacja i fizjoterapia:

– Faza ostra: RICE (odpoczynek, lód, kompresja, uniesienie) oraz delikatne napięcia izometryczne.
– Wzmacnianie: ćwiczenia ekscentryczne, np. Nordic hamstring.
– Trening propriocepcji: ćwiczenia równoważne, stabilizacyjne.
– Powrót do sportu: sprinty, zmiany kierunku, dynamiczne lądowania.

2. Skręcenia stawu skokowego (ankle sprains)

Skręcenia kostki to około 25–30% wszystkich urazów sportowych, najczęściej powstające przy lądowaniu, nagłym skręcie lub na nierównym podłożu. Wskaźnik występowania to ok. 0,5–1 na 1000 ekspozycji sportowej.

Rehabilitacja:

– Faza ostra: RICE, stabilizacja ortezą lub bandażem (krótki okres).
– Odzyskiwanie zakresu ruchu: stopniowe obciążanie.
– Stabilizacja: ćwiczenia równowagi, wzmacnianie mięśni stopy i goleni.
– Etap sportowy: plyometria, trening biegowy, technika lądowania.

3. Uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego (ACL tear)

Uraz ACL należy do najpoważniejszych kontuzji kolana. W sportach takich jak piłka nożna czy koszykówka stanowi 5–10% urazów, a w piłce ręcznej kobiet – nawet 16%.

Rehabilitacja:

– Po operacji: odzyskiwanie mobilności kolana, redukcja obrzęku.
– Wzmacnianie: ćwiczenia izometryczne i izotoniczne mięśnia czworogłowego oraz pośladków.
– Trening neuromuskularny: kontrola ruchu, ćwiczenia równowagi.
– Powrót do gry: skoki, zmiany kierunku, ocena gotowości.

4. Inne częste urazy sportowe

– Tendinopatie (np. rzepki, ścięgna Achillesa) – dotykają nawet 14% sportowców w sportach skocznych. Kluczem jest stopniowe obciążanie i ćwiczenia ekscentryczne.
– Złamania przeciążeniowe – 5–30% aktywnych sportowców, szczególnie w kościach goleni, stopy i miednicy. Leczenie opiera się na odpoczynku, treningu zastępczym i suplementacji (witamina D, wapń, K2).
– Przewlekłe urazy przeciążeniowe – w sportach drużynowych i indywidualnych ich częstość wynosi 33–42%.

Dlaczego te urazy są tak powszechne?

– Powtarzalny wysiłek bez odpowiedniej regeneracji.
– Nieprawidłowa technika i słaby trening stabilizacji.
– Wysoki wskaźnik nawrotów (szczególnie przy urazach hamstrings i skręceniach kostki).
– Brak rozgrzewki oraz niewystarczająca kontrola obciążeń.

Jak zapobiegać kontuzjom? – rekomendacje

– Trening ekscentryczny i wzmacnianie mięśni.
– Kontrola stabilności poprzez ćwiczenia propriocepcyjne.
– Indywidualne programy rehabilitacji dostosowane do etapu urazu.
– Monitorowanie obciążeń i planowanie regeneracji.
– Programy prewencyjne jak FIFA 11+ czy PEP, które zmniejszają ryzyko kontuzji.

Autor: mgr Przemysław Porzeziński – fizjoterapeuta sportowy V-Med Clinic

Tu nas znajdziesz:

Fałkowo k. Gniezna 1P, 62-262 Fałkowo, Budynek VR Inkubator -> 2 piętro

tel.: 798-745-670, e-mail: kontakt@vmedclinic.pl, Facebook: V-Med Clinic Centrum Fizjoterapii

powrót